Naczelny Sąd Administracyjny w wyroku z dnia 26 czerwca 2018 r. (sygn. akt: I FSK 219/18) orzekł, że gmina może stosować innę metodę ustalania prewspółczynnika niż wynikająca z rozporządzenia Ministra Finansów z dnia z 17 grudnia 2015 r. w sprawie sposobu określania zakresu wykorzystywania nabywanych towarów i usług do celów działalności gospodarczej w przypadku niektórych podatników (Dz. U. z 2015 r., poz. 2193). NSA wskazał, iż całokształt przepisów ustawy o VAT poświęconych określaniu proporcji odliczenia w przypadku wykonywania działalności o charakterze mieszanym wskazuje, że ustawodawca – mając na względzie różnorodność czynności dokonywanych przez podatnika – nie narzuca w tym względzie jakichkolwiek rozwiązań czy schematów, których stosowanie miałoby być obligatoryjne.

Zagadnieniem spornym w sprawie była kwestia ustalenia proporcji (tzw. prewspółczynnika) odliczenia podatku naliczonego w ramach prowadzonej przez gminę działalności wodno-kanalizacyjnej. Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej uznał stanowisko Gminy za nieprawidłowe i stwierdził, że jedyną proporcją, którą może stosować Gmina to prewspółczynnik przewidziany dla jednostek samorządu terytorialnego w rozporządzeniu Ministra Finansów z 17 grudnia 2015 r. Z organem zgodził się też Wojewódzki Sąd Administracyjny w Gdańsku (wyrok z dnia 19 września 2017 r. sygn. akt I SA/Gd 1121/17).

Z kolei innego zdania był Naczelny Sąd Administracyjny. NSA zastrzegł jednak, że nie oznacza to dowolności w odliczeniu. Metoda ustalenia prewspółczynnika musi bowiem odpowiadać kryteriom przewidzianym w art. 86a ust. 2a-2b ustawy o VAT, które stanowią w istocie odzwierciedlenie i rozwinięcie fundamentalnej dla podatku VAT zasady neutralności w odniesieniu do działalności o charakterze mieszanym. Wynikające z art. 86 ust. 2b ustawy o VAT, powiązanie zakresu dopuszczalnego odliczenia podatku z rzeczywistym rozmiarem prowadzonej działalności gospodarczej świadczy o konieczności zapewnienia przy określaniu prewspółczynnika neutralności podatku VAT w możliwie najpełniejszym, w danych warunkach, stopniu. W ocenie NSA, podejście takie uwzględnia złożoną strukturę działań realizowanych przez jednostkę samorządu terytorialnego i urzeczywistnia uprawnienie podatnika do wyboru metody najbardziej reprezentatywnej, pozwalając na poszukiwanie klucza odpowiadającego specyfice realizowanej działalności i dokonywanych nabyć, a w rezultacie na odliczenie podatku w proporcji możliwie najbardziej odpowiadającej związkowi zakupów z działalnością opodatkowaną.

W razie jakichkolwiek pytań w ww. temacie zapraszamy do kontaktu z naszymi doradcami podatkowymi.